Albańskie jedzenie

1 maja 2024 Maciek Czarnota Albania

Kuchnia albańska słynie ze smacznych i obfitych dań, w których wykorzystuje się wiele świeżych produktów i intrygujących przypraw. W tym artykule znajdziecie „kulinarny niezbędnik” – zwięzły przegląd najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych kulinarnych propozycji Albanii. Nie próbujemy tu wyczerpać tematu – a jedynie przedstawić Wam to, co naszym zdaniem jest najbardziej charakterystyczne, lub najciekawsze w albańskiej kuchni.

Reklama

Najważniejsze dania kuchni albańskiej

A zatem zacznijmy od tego, co najważniejsze dla turysty, czyli dań głównych 🙂 Kuchnia albańska jest fascynującą, oryginalną mieszanką wpływów bałkańskich i śródziemnomorskich. Spotkamy tu potrawy zupełnie oryginalne, jak i takie, które w identycznej, albo bardzo podobnej wersji możemy skosztować w innych krajach – przede wszystkim Grecji, Turcji i Bliskiego Wschodu.

Tave Kosi

… znany w Grecji jako Tave Elbasani. To tradycyjne i popularne danie, pochodzące z terenów dzisiejszej Albanii, znajdziesz je w wielu tutejszych restauracjach. Składa się się z jagnięciny lub baraniny, zapieczonej z jogurtem i jajkami. Albańczycy podają go na gorąco z ryżem lub ziemniakami.

Aby przygotować tave kosi, jagnięcinę lub baraninę najpierw należy pokroić na małe kawałki, a następnie przyrumienić na patelni i podgotować. Następnie, po dodaniu przypraw, upiec w piekarniku z mieszaniną jogurtu i jajek, wraz z ryżem. Mięso należy piec do momentu, aż będzie miękkie, a wierzch złocistobrązowy, całość przypomina nieco naszą polską zapiekankę. Mieszanka jogurtu i jaj stosowana w Tave Kosi nada potrawie wyjątkową kremową teksturę. Kreatywni Albańczycy dodają czasami do dania dodatkowe składniki, takie jak cebula, ziemniaki lub pomidory – wszystko trafia do potrawy przed jej upieczeniem. No i zamiast jagnięciny używa się czasem kurczaka.

Fërgesë

To proste, popularne danie ze środkowej Albanii, które przygotowuje się z papryki, pomidorów, cebuli i sera. Fërgesë Albańczycy podają zarówno na gorąco, jak i w temperaturze pokojowej i często dodają do niego chleb czy inne dodatki. Kuchnia albańska traktuje Fërgesë jako przystawkę, lub dodatek do dań mięsnych.

Aby przyrządzić fërgesë, cebulę i paprykę podsmażamy na oliwie z oliwek do momentu, aż stanie się miękka, a cebula lekko skarmelizowana. W tym momencie na patelnie dodajemy pokrojone w kostkę pomidory, po czym całość gotujemy do momentu, aż pomidory będą miękkie i puszczą sok. Ugotowane warzywa miesza się następnie z tartym serem, zazwyczaj lokalną odmianą o nazwie kashkaval, i zapieka w piekarniku, do momentu roztopienia się sera.

Qofte

Czyli tradycyjne albańskie przyprawione klopsiki, zazwyczaj przygotowywane są z mielonej wołowiny lub jagnięciny zmieszanej z cebulą, czosnkiem i innymi ziołami i przyprawami. Zazwyczaj formuje się je w małe placki, a następnie smaży lub piecze. Qofte często serwuje się z różnymi dodatkami, takimi jak ryż, sałatka lub chleb. Oczywiście zbieżność nazwy z pochodzącymi z Bliskiego Wschodu i Turcji kofte, czy też köfte nie jest przypadkowa.

Byrek

Na koniec Byrek. To kolejne z dań, które możemy spotkać w krajach Bliskiego Wschodu, szczególnie popularne w Albanii i na całych Bałkanach. Dla mnie to po prostu fajny albański street food – można go zjeść jako przekąskę, lub lekki posiłek, kupimy go w piekarniach i restauracjach w całej Albanii.

Byrek robi się jest z ciasta filo, rozwałkowanego na cienkie arkusze, na które nakłada się składniki nadzienia. Te arkusze następnie składa sie i zwija w spiralę. Tak przygotowane ciasto piecze się do uzyskania chrupiącego i złotego koloru. Albańczycy tradycyjnie przygotowują byrek z nadzieniem z sera i szpinaku i często serwują go z jogurtem lub sałatką. Inne popularne warianty zawierają mięso i ziemniaki, które często serwowane są jako danie główne. Równie często można spotkać byrek w wersji „bułki” – to po prostu nadziewane ciastko – robione dokładnie z tych samych składników.

Desery w Kuchni Albańskiej

Kuchnia albańska nie uznaje kompromisów. Albańskie desery są słodkie i pod tym względem w sumie nie odróżniają się tu niczym od sąsiadów z Grecji, czy też (nieco dalszych) z Turcji.

Najpopularniejszym z deserów jest oczywiście baklava – dokładnie to samo słodkie ciasto, które jest popularne na Bałkanach i Bliskim Wschodzie. Jego główne składniki to oczywiście ciasto filo, miód i orzechy – komponowane ze sobą na przeróżne sposoby.

Kolejny z deserów zwie się Shendetlie. To pyszne, tradycyjne ciasto z orzechów włoskich i miodu, nasączone syropem cukrowym. Z wyglądu może przypominać nieco polskiego murzynka, ale jest od niego o wiele wilgotniejsze i oczywiście słodsze.

Ostatni z deserów, o którym wspomnimy to Flija. To tradycyjne albańskie danie, które przygotowuje się z dużych, cienkich naleśników przekładanych kremem i serem. Jest często podawane jako danie śniadaniowe lub brunch – ale oczywiście uwielbiają je wszystkie albańskie łasuchy.

Kawa.. to też kuchnia albańska

Kuchnia Albańska to też kawa, a może nawet przede wszystkim kawa. Myśląc o śródziemnomorskim raju kawowym, zazwyczaj mamy na myśli Włochy. Albania jednak w niczym nie ustępuje swoim sąsiadom zza Adriatyku. To jeden z krajów, gdzie dzień nie zaczyna się wraz ze wschodem wschodu słońca. Prawdziwy początek poranka ogłasza się tu dopiero po pierwszej filiżance mocno palonego espresso.

Jak podają różne statystyki, aż 18% wszystkich biznesów w Albanii to kawiarnie i restauracje. W całej Albanii, na każdych 154 mieszkańców przypada jedna kawiarnia. Podróżując przez Albanię czasem myślimy, że dojechaliśmy już do końca cywilizacji, do pustej polany na której stoi jakiś stary dom… Po czym dom ten okazuje się żyjącą każdego poranka głośnym życiem kawiarnią, w której poza kawą faktycznie niewiele można zamówić.

Jaką kawę piją Albańczycy?

Około 300–400 filiżanek rocznie, czyli średnio jedna dziennie- tyle kawy statystycznie wlewa w siebie Albańczyk. Choć ta liczba może wydawać się umiarkowana, należy wziąć pod uwagę, że dzieci zwykle nie piją kawy. Zatem spożycie na głowę dorosłego mieszkańca może być znacznie wyższe.

Kawa w Albanii nie różni się znacząco od klasycznego, mocno wypalanego włoskiego espresso. W górskich, północnych rejonach jest ona zazwyczaj nawet mocniej wypalana niż ta, którą kojarzymy z klasycznych śródziemnomorskich kawiarenek.

Poza tradycyjną kawą z ekspresu, Albańczycy również delektują się kawą po bałkańsku. Jest to nic innego jak klasyczna kawa przyrządzona na sposób turecki, czyli gotowana w tygielku, która na całych Bałkanach zyskała swoje lokalne nazwy. Na przykład w Bośni mamy bosańską kawę, w Serbii – kafę po serbsku, a w Chorwacji – kawę po chorwacku.

Mamy nadzieję, że zachęciliśmy Was do spróbowania przysmaków albańskiej kuchni! A jeśli przypadkiem wybieracie się w tamte rejony – wypróbujcie nasz przewodnik po Albanii! Razem z audioprzewodnikiem po Butryncie.